Chuyên gia nêu nguyên nhân giá sầu riêng lao dốc

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, giá sầu riêng giảm mạnh là do Trung Quốc, thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Việt Nam siết chặt quy trình kiểm soát từ đầu năm.

“Trung Quốc không chỉ yêu cầu kiểm định chất lượng về kim loại nặng như Cadimi và chất vàng O, một chất vốn có nguy cơ gây ung thư, mà còn tăng tỷ lệ kiểm tra từ 10% lên 100% mỗi lô hàng.

Không chỉ khắt khe, thời gian kiểm định kéo dài khiến hàng hóa bị tồn kho tại cửa khẩu. Có lô vượt qua kiểm tra nhưng khi tới chợ đầu mối Trung Quốc đã hư hỏng, nứt trái do thời gian chờ quá lâu. Đây là lý do các doanh nghiệp e ngại rủi ro và không dám xuất hàng số lượng lớn", ông Nguyên cho biết.

Ông Nguyên khuyến cáo nông dân cần sử dụng phân bón đúng quy chuẩn, tránh dùng phân nhập lậu có chứa chất cấm. Những đơn vị sản xuất phân bón kém chất lượng cần bị kiểm tra và xử lý nghiêm.

Ngoài ra nông dân chủ động kiểm nghiệm từ vườn trước khi thu hoạch. Việc đảm bảo an toàn từ gốc sẽ giúp giảm rủi ro trong khâu kiểm định cuối cùng. Cục Bảo vệ Thực vật đã chỉ đạo tăng cường giám sát vùng trồng và cơ sở đóng gói. Những đơn vị không đáp ứng quy định về dư lượng thuốc, kim loại nặng hay truy xuất nguồn gốc sẽ bị dừng mã số xuất khẩu, điều kiện tiên quyết để giữ chỗ đứng cho trái cây Việt trên thị trường quốc tế.

Hiện diện tích sầu riêng của Việt Nam khoảng 150 – 170.000 ha, trong đó hơn 70% diện tích đã cho trái, tổng sản lượng đạt khoảng 1,2 triệu tấn trở lên. Các địa phương trồng nhiều như Tiền Giang, Vĩnh Long, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Gia Lai.

"Chúng ta chuẩn bị đến vụ thu hoạch, nếu không sớm tháo gỡ thì giá sầu riêng có thể tiếp tục rớt thảm thời gian tới", ông Nguyên nhận định.

Thông tin về giá sầu riêng ngày 20/4, ông Trần Minh Trung, Giám đốc doanh nghiệp thu mua trái cây tại tỉnh Tiền Giang cho biết: “Hôm nay giá sầu riêng tăng từ 7.000 – 10.000 đồng/kg so với hôm qua và dự báo sẽ còn tiếp tục tăng trong những ngày tới”, ông Trung nói.

Cụ thể, sầu riêng Ri6 VIP có giá từ 70.000 - 72.000 đồng/kg, Ri6 loại A ở mức 55.000 - 58.000 đồng/kg và sầu riêng Ri6 loại B ở mức từ 35.000 – 38.000 đồng/kg.

Sầu riêng Thái VIP giá 110.000 – 112.000 đồng/kg, sầu riêng Thái A giá từ 90.000 - 95.000 đồng/kg, sầu riêng Thái loại B giá từ 70.000 - 75.000 đồng/kg, sầu riêng Thái loại C giá 50.000 đồng/kg.

Sầu riêng Chuồng Bò loại A giá từ 63.000 – 65.000 đồng/kg, loại B có giá từ 43.000 – 45.000 đồng/kg, loại C có giá 30.000 đồng/kg; Sầu riêng Sáu Hữu loại A giá 75.000 đồng/kg, loại B giá 55.000 đồng/kg, loại C thương lượng.

Sầu riêng Musang King loại A giá từ 130.000 - 133.000 đồng/kg, loại B giá từ 90.000 - 110.000 đồng/kg. Sầu riêng Black Thorn loại A giá 125.000 đồng/kg, loại B giá 105.000 đồng/kg.

Khu vực Đông Nam Bộ, giá sầu riêng Ri6 A giá từ 55.000 - 58.000 đồng/kg, loại B giá từ 35.000 – 38.000 đồng/kg, loại C thương lượng. Sầu riêng Thái loại A giá 90.000 – 95.000 đồng/kg, loại B giá từ 70.000 – 75.000 đồng/kg, loại C giá từ 50.000 đồng/kg.

Khu vực Tây Nguyên, giá sầu riêng Ri6 A giá 55.000 - 58.000 đồng/kg, loại B giá từ 35.000 – 38.000 đồng/kg, loại C thương lượng. Sầu riêng Thái loại A giá 90.000 – 95.000 đồng/kg, loại B giá từ 70.000 – 75.000 đồng/kg, loại C giá từ 50.000 đồng/kg.

“Mặc dù giá sầu riêng nhích tăng nhưng vẫn còn rất thấp so với thời điểm mức giá cao nhất vào hồi tháng 11/2024 là 185.000 đồng/kg”, ông Trung nói.

Trước việc giá sầu riêng thấp khiến người trồng lo lắng, ngày 19/4, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành văn bản chỉ đạo triển khai các phần việc hỗ trợ tỉnh Lâm Đồng về việc kiểm soát chất lượng sầu riêng phục vụ xuất khẩu niên vụ 2025.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ cử các trung tâm phân tích trực thuộc, được chỉ định bởi Việt Nam và Trung Quốc, hỗ trợ Lâm Đồng kiểm tra chất lượng sản phẩm sầu riêng xuất khẩu trong niên vụ 2025.

Đơn vị cũng đang nghiên cứu việc thành lập chi nhánh của các đơn vị phân tích tại địa phương nhằm thuận tiện cho công tác lấy mẫu, kiểm nghiệm. Các chi nhánh này sẽ hoạt động theo cơ chế xã hội hóa, phục vụ công tác quản lý nhà nước.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng giao Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường tiếp nhận, đánh giá và chỉ định các phòng kiểm nghiệm thực phẩm.

Đến nay, tổng cộng có 49 phòng kiểm nghiệm được chỉ định. Trong đó 15 đơn vị kiểm nghiệm Vàng Ô và 33 đơn vị kiểm nghiệm Cadimi trong nông sản.

Danh sách các phòng kiểm nghiệm, bao gồm kiểm nghiệm Cadimi và Vàng Ô trong mít và sầu riêng, đã được Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thông báo rộng rãi tới các chủ hàng và cơ sở bao gói trên toàn quốc.

Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng đã có thông báo về việc bổ sung hoặc khôi phục các phòng kiểm nghiệm từng bị tạm dừng.

Được biết, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có tổng diện tích sầu riêng hơn 20.000 ha, trong đó diện tích ở giai đoạn kinh doanh 10.844 ha, sản lượng thu hoạch gần 124.000 tấn.

Năm 2024, xuất khẩu sầu riêng lập kỷ lục với 3,3 tỷ USD, chiếm gần một nửa tổng kim ngạch rau quả cả nước. Ngành rau quả Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu 4 tỉ USD sầu riêng tươi và đông lạnh trong năm 2025.

Tuy nhiêc, bước sang hai tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu sầu riêng đã tụt xuống còn 52,747 triệu USD, giảm 69,4% so với cùng kỳ. Riêng kim ngạch từ Trung Quốc lao dốc tới 83%, chỉ còn 27 triệu USD. Sầu riêng từ vị trí dẫn đầu, nay rơi xuống hạng ba, sau thanh long và chuối.

Nguyên nhân là do những vướng mắc về kiểm định và thông quan. Nếu không được tháo gỡ sớm, ngành sầu riêng Việt Nam sẽ tiếp tục đối mặt với những khó khăn và mục tiêu xuất khẩu sẽ giảm từ 1 – 1,5 tỷ USD so với mục tiêu đề ra.