Điện tái tạo dồi dào, có lúc thừa mứa, nhưng doanh nghiệp lẫn người dân EU vẫn 'còng lưng' gánh giá điện cao chót vót: Lý do không chỉ bởi mất khí đốt Nga

Ẩn sau hai tháp giải nhiệt khổng lồ trong một nhà máy điện khí đã ngừng hoạt động là một loạt khối chữ nhật nắm giữ chìa khóa giải quyết một trong những vấn đề nhức nhối nhất của EU hiện nay: lãng phí năng lượng.

Các khối này được chất đầy với pin lithium. Chúng sẽ sớm tạo nên một công viên lưu trữ pin lớn nhất châu Âu. EU rất cần dự án này.

EU đang phát triển năng lượng tái tạo với tốc độ kỷ lục, nhưng không phải lúc nào cũng có thể sử dụng được nguồn điện mà các nhà máy điện gió và điện mặt trời tạo ra. Khi nhu cầu giảm, năng lượng tạo ra không được dùng đến vì điện không phải lúc nào cũng có thể lưu trữ được.

Đây là một vấn đề lớn. Theo hiệp hội ngành điện Eurelectric, năm 2023, EU lãng phí tương đương 0,5% tổng lượng điện tiêu thụ. Điều này khiến việc giải quyết một vấn đề cấp bách khác trở nên khó khăn hơn: giá năng lượng cao cản trở các công ty sản xuất.

Công nghệ lưu trữ năng lượng có thể làm giảm tình trạng tăng giá đột biến và giúp các nhà khai thác năng lượng tái tạo ít bị hạn chế sản xuất vào thời điểm cung vượt cầu – vấn đề ngày càng phổ biến ở châu Âu.

Vì vậy, lưu trữ năng lượng có tính sống còn đối với các doanh nghiệp châu Âu vốn đang phải chịu giá điện cao gấp đôi so với các đối thủ cạnh tranh ở Mỹ. Theo đánh giá nội bộ của EU, giá điện sẽ tiếp tục tăng cao hơn nữa trong năm nay. Đáng chú ý, Giá năng lượng vốn đã tăng vọt trên toàn EU do gián đoạn nguồn cung khí đốt giá rẻ từ Nga, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen thừa nhận vào tháng 1.

Năm ngoái, EU đã sản xuất 47% điện năng từ năng lượng xanh. Khối cũng ra sức phát triển năng lượng tái tạo và đạt được các mục tiêu về khí hậu.

Nhưng thành công đó cũng mang đến nhiều vấn đề.

Sản lượng điện gió và điện mặt trời khó dự đoán gây ra biến động trên thị trường điện, tạo ra sự không chắc chắn cho người mua. Vào thời điểm cung vượt cầu, giá điện thậm chí có thể giảm xuống mức âm, gây tổn hại đến doanh thu. Năm ngoái, giá điện của EU đã giảm xuống dưới mức không 1.480 lần, theo Eurelectric.

Khi có quá nhiều năng lượng xanh, các đơn vị vận hành lưới điện yêu cầu nhà máy điện tái tạo hạn chế sản xuất để cân bằng cung cầu. Đó là lúc điện năng bị lãng phí.

Các chuyên gia cho rằng EU cần hỗ trợ nhiều hơn cho việc triển khai lưu trữ năng lượng ở quy mô lớn.

Tosoni, một chuyên gia trong ngành, cho biết hiện nay, châu Âu có khoảng 85 gigawatt hệ thống lưu trữ năng lượng. Khối này sẽ cần nhiều hơn gấp đôi con số đó để đạt được mục tiêu của EU vào năm 2030 là 42,5% sản lượng điện đến từ năng lượng tái tạo. Nhưng với tình hình hiện tại, “chúng ta chắc chắn sẽ không đạt được” 1/4 mục tiêu đó nếu Brussels không tăng cường hỗ trợ, Tosoni nói.

Wim Alen, phó giám đốc công ty năng lượng Engie, thúc giục chính phủ các nước EU đưa ra các quy định phù hợp để cho phép phát triển các loại hình lưu trữ năng lượng. Nếu không, cả ngành công nghiệp và người tiêu dùng sẽ tiếp tục gánh chi phí điện cao, ông cảnh báo.

Theo Politico