Cho vay ưu đãi DN: Khai nhưng chưa thông

Gần đây, các NHTM đã bắt đầu quan tâm hơn đến việc cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) với nhiều chương trình cho vay ưu đãi, nhưng cho đến nay vẫn chưa NHTM nào cho biết cụ thể về hiệu quả của việc cho vay này.

Chưa có đánh giá hiệu quả

Sau hàng loạt chính sách hỗ trợ DN như giảm lãi suất, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ… NHNN ban hành Chỉ thị 03 yêu cầu các NHTM tiếp tục giảm lãi suất cho vay đối với DN phù hợp với tình hình của từng NH, đẩy mạnh cho vay các lĩnh vực ưu tiên, trong đó đặc biệt quan tâm tới DNNVV.

Mới đây, NHNN tiếp tục ban hành Công văn 7313/NHNN-TD, yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và các NH, chi nhánh NH nước ngoài báo cáo tình hình quan hệ tín dụng đối với DNNVV trước ngày 20-10. Theo đó, các NHTM phải báo cáo các nội dung như số liệu về hoạt động cho vay đối với DNNVV trong thời gian từ năm 2011 đến ngày 30-9-2013.

Các NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tổng hợp tình hình hoạt động, quan hệ tín dụng với NH của DNNVV tại địa bàn; những khó khăn, vướng mắc trong tiếp cận cho vay DNNVV; đề xuất cơ chế, giải pháp để mở rộng quan hệ tín dụng với DNNVV.

Ghi nhận thực tế, thời gian qua nhiều NHTM đã chú trọng đến DNNVV thông qua các chương trình hỗ trợ. Như MB có chương trình “MB chung sức cùng DNVVN” triển khai từ cuối năm 2012, đã hỗ trợ gần 5.500 tỷ đồng vốn với lãi suất ưu đãi cho hơn 1.000 DNNVV.

Lãnh đạo của MB cho biết DNNVV đón nhận khá tích cực chương trình này nên MB đã triển khai tiếp gói tín dụng ưu đãi với quy mô lên đến 5.000 tỷ đồng, quản lý theo hình thức dư nợ thay vì tổng doanh số. OceanBank cũng triển khai chương trình ưu đãi lãi suất dành cho hộ kinh doanh, DN nhỏ và siêu nhỏ 8,5%/năm trong 3 tháng đầu tiên.

Tại TPHCM, chương trình kết nối NH và DN do NHNN chi nhánh TPHCM tổ chức với sự tham gia của 9 NHTM, đã cho vay lãi suất ưu đãi 415 DN và 65 hộ sản xuất kinh doanh tại 19/24 quận, huyện, với tổng nguồn vốn được ký kết 8.781 tỷ đồng.

Tuy nhiên, dù nhiều chương trình hỗ trợ cho vay DNNVV, nhưng đến nay chỉ chương trình kết nối NH và DN có số liệu cụ thể, các chương trình khác vẫn chưa có đánh giá cụ thể về hiệu quả cho vay đối với DNNVV.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TPHCM, cho biết DNNVV chiếm tỷ lệ lớn trong nền kinh tế nên cần tập trung tháo gỡ khó khăn cho nhóm DN này. Hỗ trợ DNNVV trong xử lý hàng tồn kho thông qua các giải pháp như cơ cấu nợ, miễn giảm lãi suất… cũng đồng thời giúp NH khơi thông, tạo sự luân chuyển vốn trong nền kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.

Theo ông Doãn Anh Tuấn, Giám đốc Phát triển kinh doanh khối DNNVV của VPBank, xu hướng chung hiện nay của NHTM là tập trung hỗ trợ cho vay DNNVV để thúc đẩy tín dụng cũng như kéo dòng vốn chảy vào sản xuất.

Thời điểm này, lãi suất cho vay đã giảm nhiều so với đầu năm nên không còn là rào cản đối với DNNVV trong việc quyết định sử dụng vốn vay sản xuất, kinh doanh và đầu tư mới. VPBank cũng đẩy mạnh các gói tín dụng ưu đãi dành cho DNNVV thông qua việc thành lập khối phát triển DNNVV, xây dựng các kênh phân phối, sản phẩm dành riêng cho khách hàng thuộc nhóm DNNVV.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều DNNVV chưa minh bạch thông tin, chưa hợp tác chia sẻ những vướng mắc cụ thể để NHTM đưa ra giải pháp cho vay hợp lý nên việc tiếp cận vốn vẫn còn khó khăn.

Trong khi đó, ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TPHCM, chia sẻ việc NHTM tập trung hỗ trợ DNNVV là một tín hiệu đáng mừng. DNNVV lại rất năng động, thích ứng với thị trường, ít có hợp đồng dài hạn nên nguy cơ nợ xấu cũng rất thấp.

Tuy nhiên, DN loại hình này quá nhiều, NHTM tuy triển khai nhiều chương trình hỗ trợ, ưu đãi giúp họ dễ dàng tiếp cận vốn, nhưng vẫn chưa đáp ứng được hết nhu cầu. Hơn nữa, do phải đảm bảo chuẩn tín dụng, nhiều trường hợp DNNVV tìm đến hiệp hội nhờ bảo lãnh vay vốn vẫn bị từ chối do không đáp ứng được điều kiện NH đưa ra.

Một vấn đề nữa là nguồn vốn dành cho DNNVV chỉ là vốn ngắn hạn, trong khi các DN này đang rất cần nguồn vốn trung và dài hạn.

Do vậy, muốn hỗ trợ DNNVV hiệu quả phải tìm được những điểm mấu chốt đó để gỡ vướng, khơi thông dòng vốn cho DNNVV. Ngoài ra, DNNVV cũng cần chủ động tái cấu trúc và có phương án tài chính tốt để NHTM xem xét cho vay với lãi suất hợp lý.

Theo Yên Lam